سیر تكوینی مؤلفه های زیبایی شناختی بناهای اسلامی (مطالعة موردی: مسجد جامع دمشق و قبة الصخره)   

صادق رشیدی پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (نویسنده مسئول S.rashidi17@yahoo.com)

محمدعلی خبری استادیار پژوهش پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی

صفحات از: 81 - 88

 تعداد بازدید:  270    تعداد دانلود:  38

چکیده

مقالة حاضر با هدف تبیین چگونگی سیر تکوینی مؤلّفه های زیبایی شناختی در بناهای دورة اسلامی نوشته شده است. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و در قالب مطالعه ای كیفی به انجام رسیده و به دنبال پاسخ به این پرسش است كه سیر تکوینی مؤلّفه های زیبایی شناختی در سطح «در زمانی» و «همزمانی» چه نقشی در شکل گیری زیبایی شناسی ساختار بناهای دورة اسلامی به ویژه قبة الصخره و مسجد جامع دمشق داشته است؟ نتایج به دست آمده حاكی از آن است كه برخی از بناهای اوایل دورة اسلامی در سطح «در زمانی» نتیجة آمیزش و تلاقی فرهنگ های مختلف بوده اند و زیبایی شناسی آن ها از ویژگی چند فرهنگی (Multicultural) برخوردار است. بنابراین، این بناها به مثابه پدیده های فرهنگی، مؤلّفه های زیبایی شناختی شان در طول زمان حاصل تعاملات و آمیختگی بین فرهنگی بوده است كه توسط عوامل اجتماعی و سیاسی مانند، انقلاب ها، شورش ها و كشورگشایی ها تحقق پذیرفته است.

واژگان کلیدی

فرهنگ، معماری اسلامی، قبة الصخره، مسجد جامع دمشق، زیبایی شناسی،